وقتی فردی دچار آسیب دیدگی و جراحت میشود، بدن با ترمیم بافت آسیب دیده واکنش ایجاد می‌کند و باعث ایجاد بافت اسکار میشود. بافت اسکار مجموعه‌ای از سلول‌ها و کلاژن است که محل آسیب را پوشانده است. در نتیجه آسیب، جراحی یا آکنه، افراد می‌توانند بر روی پوست خود دچار اسکار شوند. در سایر نواحی بدن نیز ممکن است بافت اسکار ایجاد شود مانند عضله قلب پس از حمله قلبی .
هر چقدر هم مراقب باشیم، تصادفات اتفاق می‌افتد. خواه یک کودک نوپا سر خود را به گوشه تیز میز بیاندازد و یا یک بزرگ‌سال با چاقوی آشپزخانه در حال برش سبزیجات به پوست خود زخم وارد کند. اگرچه ممکن است پیشگیری از اسکار کامل بعد از برش غیرممکن باشد، اما راهکارهایی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش شدت علائم ماندگار انجام دهید. با ما همراه باشید.
اسکار چیست؟
برای درک چگونگی ایجاد اسکار و چگونگی اجتناب از آن‌ها، درک روند بهبود پوست مفید است. هنگامی‌که دچار بریدگی، خراشیدن یا سوختگی می‌شوید، بدن شما بلافاصله با یک سری مراحل برای بهبودی خود پاسخ می‌دهد:
- مرحله اول هموستاز است. بدن با ارسال پلاکت به محل، که به هم متصل می‌شوند و زخم را مهر و موم می‌کنند، پوسته ایجاد می‌کند و از ایجاد خون جلوگیری می‌کند.
- مرحله بعدی التهاب است. سلول‌های سفید خون برای مقابله با باکتری‌ها به منطقه می‌رسند. ممکن است قرمزی، تورم، گرما و درد را مشاهده کنید. این یک قسمت طبیعی از روند بهبودی است و به خودی خود برطرف میشود مگر اینکه عفونت تسخیر شود. التهاب بیشتر در روند بهبودی می‌تواند به معنای احتمال ایجاد زخم باشد.
- تکثیر گام بعدی است. این زمانی است که پوست و عروق سلول‌های جدید ایجاد می‌کنند. با ادامه تکثیر، لبه‌های پوست به سمت وسط جمع می‌شوند و پوست جدیدی را پشت سر می‌گذارید.
- سرانجام، بلوغ اتفاق می‌افتد. زخم بهبود یافته و ممکن است جای آن جای زخم وجود داشته باشد.
بافت اسکار می‌تواند به روش‌های مختلفی ازجمله:
کلوئید برجسته، پلاک قرمز به رنگ پوست از بافت زخم است که می‌تواند بر روی بافت‌های پس از آسیب ایجاد می‌شوند. کلوئیدها اغلب در قسمت فوقانی سینه، شانه‌ها و قسمت فوقانی کمر ظاهر می‌شوند.
اسکار هایپرتروفیک یک شکل شایع‌تر از بافت زخم است. افرادی که جای زخم هایپرتروفیک دارند ممکن است به مرور زمان کمرنگ شوند.
انواع زخم :
برخی از زخم‌ها حتی بدون درمان با گذشت زمان محو می‌شوند اما کاملاً از بین نمی‌روند. بعد از آسیب دیدگی، سلول‌های فیبروبلاست با قرار دادن یک بافت ضخیم و رشته‌ای به زخم‌های خود پاسخ می‌دهند. برخلاف پوست طبیعی شما که دارای ماتریسی از الیاف کلاژن است، اسکارها از الیاف کلاژن تشکیل‌شده‌اند که در یک جهت سازمان یافته‌اند. یکی از چهار نوع زخم ممکن است پس از آسیب ایجاد شود:
- جای زخم هایپرتروفیک از سطح پوست بالا می‌رود آن‌ها معمولاً ظاهری قرمز دارند و از مرز آسیب اصلی شما فراتر نمی‌روند.
- اسکارهای کلوئیدی از روی پوست شما خارج می‌شوند و فراتر از آسیب اصلی شما هستند.
- جای جوش: انواع آکنه‌ها ممکن است زخم‌های کم‌عمق یا عمیق ایجاد کنند .
- جای زخم انقباض: این نوع اسکار معمولاً در اثر سوختگی ایجاد میشود. اسکارهای انقباضی منجر به سفت شدن پوست میشود که ممکن است حرکت مفصل را محدود کند.
کاری که می‌توانید برای جلوگیری از اسکار انجام دهید
- برش‌ها و خراش‌ها را تمیز و پوشیده نگه دارید.
برای آسیب‌های جزئی، پزشکان بر اهمیت تمیز و محافظت شدن آن‌ها تأکید می‌کنند. از کرم یا پماد ضد باکتری استفاده کنید و ناحیه را با باند بپوشانید، که می‌تواند باعث سرعت بهبودی شود.
وجود آوار، باکتری یا سایر ناخالصی‌ها در پوست باز می‌تواند باعث ایجاد عفونت شده و دوره التهاب را طولانی کند. التهاب طولانی‌مدت باعث ایجاد اسکار میشود. به همین دلیل تمیز کردن دقیق زخم و در صورت لزوم با کمک متخصص ضروری است.
اگر یک خراش مانند بثورات جاده ناشی از سقوط از دوچرخه دارید، آن را مانند سوختگی درمان کنید و توجه داشته باشید که می‌تواند به پوست نیز آسیب برساند.
- از خاراندن یا چیدن دلمه‌ها خودداری کنید.
بهبود زخم‌ها ممکن است خارش داشته باشد، اما باید از وسوسه خراشیدن آن‌ها جلوگیری کنید.
“خراشیدن زخم یا برداشتن آن در التهاب باعث التهاب بیشتر میشود و باعث ایجاد زخم میشود.”
- برای صدمات جدی پوستی کمک بگیرید.
هنگام تصمیم‌گیری درباره مراجعه به پزشک در مورد آسیب پوستی بهتر است با احتیاط انتخاب شود. شما باید با مراقبت فوری این نوع آسیب‌های پوستی را بررسی کنید:
خونریزی ادامه دارد. اگر بریدگی عمیق خونریزی کرد، بلافاصله کمک بگیرید.
زخم‌های سوراخ سوراخ “این آسیب‌ها خطرناک هستند، زیرا یک دریچه یک طرفه در بافت ایجاد می‌کنند” – خاک و باکتری‌ها می‌توانند وارد شوند اما نمی‌توانند خارج شوند.
نیش زدن گزش حیوانات و انسان می‌تواند انواع مختلفی از باکتری‌ها را حمل کند. زخم‌های گزش که باعث شکستن پوست می‌شوند باید توسط یک متخصص شسته و درمان شوند.
در حالی که سوختگی‌های درجه یک معمولاً خود به خود بهبود می یابند، اما سوختگی‌های درجه دو و سوم می‌توانند آلوده شوند. اگر نگران سوختگی هستید، به متخصص مراجعه کنید تا اطمینان حاصل شود که حال شما خوب است تا اینکه عفونت را از دست دهید. زخم‌های پوستی همراه با درد و تب شدید. این علائم می‌تواند عفونت خطرناکی را نشان دهد که می‌تواند به سرعت گسترش یابد. شما باید بدون تأخیر به اورژانس بروید.
چگونه اسکارها را به حداقل برسانیم
راه‌های کلیدی برای جلوگیری از ظهور جای زخم، جلوگیری از قرار گرفتن در معرض مستقیم آفتاب، مرطوب نگه‌داشتن جای زخم و پوشاندن آن با ورقه‌های سیلیکونی یا ژل است. گاهی ایجاد جای زخم اجتناب ناپذیر است و ممکن است نیاز به درمان توسط متخصص پوست داشته باشد.
در اینجا چگونگی درمان یک جای زخم توسط یک متخصص پوست وجود دارد:
- درم ابریژن
درم ابریژن یک روش لایه برداری است که به کاهش ظاهر زخم کمک می‌کند. یک متخصص پوست از برس سیمی یا چرخ الماس برای از بین بردن لایه بالایی پوست روی جای زخم شما استفاده می‌کند. افراد به طور کلی بعد از درم ابریژن 50 درصد بهبودی در اسکار خود مشاهده می‌کنند. با این حال، ممکن است انتخاب خوبی برای افرادی که دارای پوست حساس یا اختلالات خود ایمنی هستند نباشد. - سرما درمانی
کرایوتراپی ممکن است یک گزینه درمانی برای اسکارهای هایپرتروفیک و کلیوئید باشد. در حین سرما درمانی یک دکتر با استفاده از یک سوزن جای زخم شما را با بخار نیتروژن منجمد می‌کند.
- لایه‌برداری شیمیایی
لایه‌برداری شیمیایی ممکن است یکی از گزینه‌های اسکار آکنه باشد. این درمان شامل برداشتن لایه خارجی اسکار شما است. پوستی که جایگزین آن میشود، معمولاً نرم‌تر و طبیعی‌تر به نظر می‌رسد. بهبودی لایه برداری شیمیایی ممکن است 14 روز طول بکشد . - درمان سریعتر
در لیزر درمانی از پرتوهای متمرکز نور برای از بین بردن لایه خارجی پوست استفاده میشود. نمی‌تواند جای زخم را به طور کامل از بین ببرد، اما می‌تواند ظاهر آن را بهبود بخشد. به طور کلی بهبودی در لیزر درمانی حدود 3 تا 10 روز طول می‌کشد . - تزریق استروئید داخل ضایعه
تزریق استروئید داخل ضایعه شامل تزریق کورتیکواستروئید به اسکار شما برای بهبود ظاهر آن است. برای اسکارهای کلوئیدی و هیپرتروفیک مناسب است. تزریقات ممکن است طی چند ماه تکرار شود.
بعد از خوب شدن زخم، ضد آفتاب بزنید. ضد آفتاب ممکن است به کاهش تغییر رنگ قرمز یا قهوه ای کمک کند و به محو شدن سریعتر جای زخم کمک کند. همیشه از کرم ضد آفتاب با طیف گسترده با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید و مرتباً آن را استفاده کنید
